Internet Relay Chat Daemon yani IRCD nedir?
IRCd (Internet Relay Chat Daemon -internet üzerinden sohbet programı-) yazılımları bu chat ortamına olanak tanıyan yazlımlardır.
Bu yazılımlara örnek olarak: PTlink, Bahamut, Unreal, Conference Room IRCd lerini verebiliriz.
IRCdnin ortaya çıkışı IRC ile aynı olmakla birlikte, ilk IRCd 1989 larda Jarkko Oikarinen (IRC daki ismiyle WİZ) tarafından hazırlanmıştır.
IRCD sürümleri ilk olarak 1993 yılında ortaya çıkmaya başladı
versiyonlara kısaca bakıcak olursak
- 2.7 versiyonu, basitti fakat uyumsuzluk gösteriyordu. Bu versiyon ircu nun oluşmasına önderlik etti (undernet bölünüp ircu yu kullanmaya başlamıştı.) -Versiyon 2.8, nick ve kanal sorunlarına yeni bir bakış açısı getirdi fakat modern IRC otoriteleri tarafından (Efnet, DALnet. Undernet v.b.) kabul görmedi
TS kullanımına karşı çıkılması (time stamping -network üzerindeki her kanal ve nick ile time stamp’i saklar ) ve farklı programların kullanılmasıyla bölündü. EFnet adminleri TS yi destekledi.
burda adı geçen time stamp adı verilen zamanlama sistemi, kanal ve nickler için uygulanan bi sistemdir
- Daha sonra TS protokolleri tamamlandı. ircd-2.8.21’in Comstud (Chris Behrens) tarafından hazırlanan orjinal formu +CS patch’idir.
- Bir diğeri 2.8 için olan ve +th adı verilen Taner’in extension’undur (ki bu hybrid tarihinin başlangıcıdır).
1997 de Taner ile küçük bir işbirliği yapılmasıyla Jon Lusky (Rodder), 2.8/th.v5a.3 ü baz alarak kendi projesini yaptı ve 2.8/hybrid-2 ortaya çıktı
- Nisan 1997 de hybrid ilk defa kullanıma sunuldu . h3 ve h4 ten sonra 1997 Eylül’ünde versiyon 5 hazırdı
- hybrid-6 (Aralık 1998) başarılı bir şekilde kullanıma açıldı.
Hatalı 2.8 kodları temizlendi yeni kodlar eklendi (örneğin CAPAB, +e, PRIVMSG @#chan, REJECT_HOLD, X/Q lines’ın desteklenmesi, daha iyi flood kontrolü).
- Ağustos 1999 da hybriddeki hatalı olan tüm kodların temzilenmesi için geliştirilmeye karar verildi.
Server VERSION reply: 2.8/hybrid-6.0 üzerinde değişiklik yapıldı ve ircd-hybrid-7.0 oluştu
ve artık daha yakından tanıdığımız bir süreç başladı
- 7.0’dan 4 yıl sonra 2003 de alogaritmalar bir kere daha yenilendi ve 1999 da başlayan temizleme ve yenileme sürecinde ircd-hybrid-7.1 (2005) ortaya çıktı
Son olarak stabil form olan 7.2. kullanıma sunuldu. Farklı ve yeni metakodlar içeren (generic hooks ve callbacks manager) günümüze kadar ulaştı
IRCD Server Türlerini kısaca inceleyecek olursak
Unreal, Bahamut, Ptlink, Auspice ve bunlarla birlikte son yıllarda oldukça gelişme gösteren Bahamut temelinde yapılmış olan Tr-ircd ve Conference Room sayılı IRCD’ler arasındadır
ilk olarak bizim de kullandığımız ircd olan Unreal IRCD:
en çok kullanılan IRCD türüdür, sebebi: ücretsiz olmasına rağmen CR IRCD gibi ücretli lisanslı IRCDlerin özelliklerinden daha iyisini sunmak,
pek çok özelliklerin istediğiniz gibi tasarlanmasını sağlamak,
ve yönetimin işini kolaylaştıran, istenilen herşeyin yazılımının olması en çok kullanılmasının sebeplerinden biri.
Bahamut IRCD’ye bakacak olursak
hem DreamForge hem de Hybrid bazlı bir DALnet IRCd’sidir.
Windows’ta çalışmamakla birlikte FreeBSD ve Linux işletim sistemlerinde çalışır
Ptlink IRCD: Bundan 2-3 yıl kadar önce en çok kullanılan IRCD türüydü.
Fakat kendini yenileyememesi ve yapımcıların ilgisizliği tabiki şuanda kullanılmaz bir boyuta getirdi
ConferenceRoom: IRCD ler arasında lisanslı ürün olarak satılan bir IRCD türüdür.
Bir çok özelliğe sahiptir.
Koruma özellikleri eklenti vs yapılmasa da daha çok mIRC’e kapalı tutulan serverlar için ideal tutulan bir webchat için ideal olan bir IRCD türüdür
Peki neden farklı IRCD sürümleri vardır? Ya da bütün IRCD sürümleri (versionları) aynı mıdır?
Aralarında temel bazı özellikler olmakla birlikte IRCD sürümlerinin arasında elbetteki farklar vardır
Mesela her IRCD sürümü bütün SERVICES sürümlerini desteklemez.
PTlink ya da Bahamut üzerinde kullanılan bir komut Unreal üzerinde kullanılmaz
Basit bir örnek vereyim.
Oldukça sık kullanılan bir komut. /helpop
Bu komut Unreal IRCD özelliğidir ve tabi Unreal IRCD baz alınarak yapılmış diğer IRCD türevlerinin de özelliğidir.
Bu komutun aslı nerede olursa olsun değişmez
Her IRCD sürümünün temel yardım komutu /help komutudur
Ancak bu komut bazlı clientlerde mesela mIRC’de kendi yardım menüsünü açmak için ayarlandığından /helpop komutu bulunmuştur
Ağımıza direkt olarak /raw help ? komutunu gönderirsek asıl komutun /help komutu olduğunu kolaylıkla görebiliriz
İşte bu /helpop komutunun Ptlink versiyonu /helpsys tr-ircd versionu /helpme gibi değişik komutlardır
farklılıklar da bunun gibi komutlardan ya da kiplere verilen farklı anlarmadan kaynaklanmaktadır
Mesela bazı IRCD sunucularında +L (kanal link) kipi aktifken bazı sürümlerde deaktif edilir
Hatta Bahamut gibi IRCD sürümlerinde böyle bir kip yoktur